Wat te zien en wat te doen in de Amazone | Colombia

De Amazone is een must-visit tijdens je rondreis Colombia. Deze plek kan je totaal niet met de rest van het land vergelijken. Geen bruisende steden, witte stranden, koloniale dorpjes en koffiefarms hier. Een verblijf hier staat in het teken van natuur, bijzondere planten en dieren, inheemse gemeenschappen en traditionele levenswijzen, die elders verdwenen zijn. Kortom, deze plek moet op je bucket-list! Nu kan ik me indenken dat je denkt hoe: begin je aan zo’n expeditie? In dit artikel vind je een uitgebreide mini-gids voor Amazonas | Colombia.

Benieuwd hoe de Amazone in een rondreis door Colombia past? Lees hier het volledige verslag van onze reisroute.

De Amazone kort uitgelegd

Als we het hebben over de Amazone, denk je al snel aan Brazilië en niet meteen aan Zuid-Amerika. Toch moet je dat wel degelijk zo zien. Hoe zit dat nu precies in elkaar? Het Amazone regenwoud is immens groot, zo’n met 6,7 miljoen km² en daarmee is het het grootste regenwoud op aarde. Natuurlijk houdt dit regenwoud niet op aan de grenzen van een land, het is gespreid over maar liefst negen landen: Brazilië, Peru, Colombia, Venezuela, Bolivia, Guyana, Suriname, Ecuador en Frans-Guyana.

Brazilië is het land met het grootste deel van de totale oppervlakte op zijn grondgebied, zo’n 60%. Het Amazone regenwoud in Colombia vertegenwoordigt zo’n 9% van de totale oppervlakte van het regenwoud en daarmee staat Colombia op de derde plaats. In Colombia zelf beslaat het gebied van de Amazone bijna 40% van de hele oppervlakte van Colombia. en is verdeeld over maar liefst 10 departementen!

Als we hieronder refereren naar de Amazone, dan bedoelen we het departement Amazonas, met als hoofdstad Leticia. Dit is gelegen in het meest zuidelijke puntje van Colombia, een smalle strook tussen Brazilië en Peru in.

Het Amazone regenwoud is ongelooflijk belangrijk voor onze planeet. Meer dan de helft van het overgebleven regenwoud ligt in dit gebied en het zijn dan ook letterlijk ‘de longen van onze aarde’. Tezamen met de oceanen natuurlijk. Helaas neemt de ontbossing nog steeds toe en wordt er niet altijd goed omgesprongen met deze natuurlijke rijkdom.

Hoe kom je er?

Met het vliegtuig

Om in het departement Amazonas te komen, is er maar één optie: je moet het vliegtuig nemen naar Leticia. Leticia is de ‘hoofdstad’ van het Colombiaanse deel van de Amazone en heeft een eigen vliegveldje. Op dit moment zijn er enkel vanuit Bogota rechtstreekse vluchten. Kom je dus vanuit een ander deel van Colombia, dan heb je altijd een overstap in Bogota. Er zijn momenteel drie maatschappijen die naar en van Leticia vliegen: Avianca, Latam of VivaAir. Wij vlogen met heen met Avianca van Cartagena naar Leticia (met tussenstop in Bogota) en terug met Viva Air naar Bogota. Eénmaal in Leticia moet je op de luchthaven een airport tax van 35.000 COP pp betalen.

Belangrijk om te weten is dat de laatste express boat naar verder de Amazone in, vertrekt om stipt 14.00. Wil je dus dezelfde dag van je aankomst in Leticia doorreizen, dan moet je een vlucht boeken die voor 12.00 aan komt. Dit geeft je enige tijd om van het vliegveld naar het haventje te geraken, inclusief een stop aan een kraampje voor wat te eten. Meestal is het echter gewoon veiliger en praktischer om één nachtje in Leticia te verblijven.

Vervoer in de Amazone

Dit is een vrij eenvoudige: in Leticia verplaats je je te voet, met de tuk-tuk of eventueel een taxi. Eénmaal voorbij Leticia, dus verder de Amazone in, heb je enkel de boot en je eigen voeten en benen om vooruit te komen 🙂

Om de Amazone in te komen, neem je de Express boat van Leticia naar Puerto Nariño. Deze doet er ongeveer 2 uur over, afhankelijk van de waterstand (en het weer) en heeft verschillende stops onderweg, waar mensen kunnen op-en afstappen.

Als je je Amazone-verblijf regelt via Casa Gregorio, zoals wij deden, reserveren zij de zitjes. Er zijn drie opties, en zij laten weten dewelke ze voor jou geboekt hebben: Lineas Amazonas (blauw), Transfluviam (groen) of Expresos Unidos Tres Fronteras (rood). Het is belangrijk dat je je zitjes minimaal één uur voor vertrek hebt betaald (Casa Gregorio reserveert, maar de betaling doe je zelf), anders gaat men ervan uit dat je niet komt, en worden je zitjes terug vrijgegeven en opnieuw verkocht.

Enkele weetjes over de Express boat:

• De eerste boot vertrekt om 7.00, de laatste om 14.00. De terugreis naar Leticia: hier vertrekt de eerste boot om 7.00 en Casa Gregorio zorgt er ook voor dat je dit uur haalt!
• Je herkent de Express Boat (en het kantoortje) aan de kleuren en de opschriften (zie hierboven).
• Vooraf reserveren is wenselijk. Remember: je gaat met een express boat, niet met een immense Amazone boot. Wij regelden ons verblijf in de Amazone via Casa Gregorio en zij reserveerden ook de zitjes voor ons.
• De heenvaart vanuit Leticia kost zo’n 28.000 COP pp. De terugvaart naar Leticia kost 33.000 COP pp.
• Verwacht geen keurige op-en afstapplaatsen met vaste steigers, nergens.
• De haven in Leticia bevindt zich aan het einde van Calle 8. In het droogseizoen moet je ofwel een bootje nemen naar het vertrekpunt, ofwel door de modder (en houten planken) over Fantasy Island lopen om bij de boot te komen. Wij charterden 2 enthousiaste jongemannen om voor een paar duizend peso’s twee van onze vier backpacks te dragen, anders hadden we dit niet gered.

Wat is de beste reistijd voor de Amazone?

Amazonas kent eigenlijk maar 2 seizoenen: het regenseizoen en het droge seizoen. Het regenseizoen loopt grofweg van november tot en met april/mei. Omgekeerd loopt het droge seizoen van mei tot en met oktober. De gemiddelde temperatuur is het hele jaar door constant, zo rond de 25 graden. Wij hadden dagen dat het overdag veel warmer leek, maar ook dagen waarin het verrassend ‘koel’ was. ’s Nachts koelt het af in de Amazone. Wij hadden tevoren gedacht dat we airconditioning zouden missen, maar neen hoor. We hadden zelfs een dekentje nodig en het was lekker slapen.

Wij bezochten het Amazone gebied in augustus, dus het droge seizoen was al enkele maanden bezig. Dat betekende dat het water in de zijrivieren zeer laag stond op bepaalde plekken. Toch bleven de oevers modderig. Droog en proper wordt het eigenlijk nooit in de Amazone.

Maar dat is niks vergeleken met het regenseizoen! Dan stijgt het waterpeil van de Amazone met zo’n 10 meter! Waar je dus in het droge seizoen wandelingen maakt, ga je in het regenseizoen met de boot. Heel veel stukken van het Amazone regenwoud staan in het regenseizoen onder water. In dat opzicht is het best logisch dat je nergens steigers en dergelijke hebt: dat heeft geen nut, want komt de helft van de tijd onder water te staan en rot of roest weg.

Zelfs al zijn wij er geweest, toch is het moeilijk om ons voor te stellen hoe de Amazone eruit ziet in het regenseizoen. In ieder geval, de Amazone lijkt ons in elk seizoen de moeite.

Hoeveel tijd heb je nodig voor de Amazone?

Je moet heen en terug vliegen op Leticia en dat neemt sowieso al tijd in beslag. Eigenlijk zou je, afhankelijk van aankomst en vertrek, zeker vijf nachten moeten uit trekken voor de Amazone. Daarvan spendeer je al snel 1 nacht in Leticia en 4 nachten in de Amazone. Dit is wel echt het absolute minimum. Wij spendeerden een dikke halve dag in Leticia en Tabatinga, omdat we de sfeer van de border towns wilden proeven én omdat we Brazilië wilden toevoegen aan onze reis. Daarnaast hadden we vier volle dagen in de Amazone zelf, omdat we om 7.00 voor dag en dauw op de Express Boat zaten.

Hiermee kan je een verblijf regelen op één plek dieper in de Amazone en van daaruit uitstappen maken. Het is met dit tijdsbestek echter niet mogelijk om op verschillende plekken te verblijven en dus verschillende delen te verkennen. Wil je bijvoorbeeld een verblijf in de Amazone in de buurt van Puerto Narino combineren met de reservaten in de buurt van Leticia, dan heb je toch wel een week of zeven nachten nodig.

Hoe je reis regelen naar de Amazone?

Wij regelden onze hele reis met Casa Gregorio en zijn hier super-enthousiast over! Dit is een lodge, gelegen in het inheemse Tikuna-dorp San Martin de Amacayacu. Het wordt liefdevol gerund door Heike, een Nederlandse, en haar Colombiaanse man, José. Prachtige mensen en een bijzonder verblijf.

Je verblijf regelen met een lodge of een hotel, is veruit het gemakkelijkste. En wel hierom:

• Je kan niet zomaar in de jungle gaan wandelen, dat is af te raden. Zelfstandig kan je niks ondernemen, behalve een wandeling in Puerto Narino. Je hebt voor alles een gids nodig.
• Wil je in de Amazone ergens geraken, dan heb je voor werkelijk alles een boot en een kundige bestuurder nodig.
• Met Engels red je het niet. Je moet de Spaanse taal zeer goed spreken en begrijpen, éénmaal je in Leticia landt.
• In de Amazone is geen internet. Sowieso moet je dus je verblijf tevoren boeken.
• Stel, je hebt je hotel geboekt, en je spreekt goed Spaans, dan zal het je ter plekke (in Leticia of Puerto Narino) veel tijd en energie kosten om nog een gids en losse activiteiten ter plaatse te boeken.

Lees meer over ons geweldige verblijf in de Amazone in dit artikel.

Wat is er te zien en te doen?

Tja, heel erg veel dus! Wij hadden vier volle dagen, maar toch hebben we het gevoel nog lang niet alles gedaan te hebben!

Leticia & Tabatinga

Leticia is de toegangspoort naar departement Amazonas in Colombia. Om in de Amazone te komen, moet je vliegen op Leticia. Je hoeft hier zelfs geen nachtje te blijven, als je vluchten een beetje goed vallen. In principe kan je namelijk meteen doorreizen naar je Amazone-verblijf als jouw vlucht voor 12.00 aan komt. De laatste express boat die je naar je bestemming brengt, vertrekt elke dag uiterlijk om 14.00, maar je dient een uur daarvoor je gereserveerde zitjes te voldoen. Kom je later aan, dan moet je sowieso een nachtje blijven slapen.

Wij kozen ervoor om één nachtje in Leticia te blijven. Dit is namelijk een echte border town en dat wilden we wel eens meemaken, en je kan dit combineren met een uitstapje naar Brazilië (of Peru).

Wat te zien en te doen in Leticia en Tabatinga?

• Bezoek het Etnografisch Museum. Voor een klein stadje, is dit een heel informatief museum met veel info over de inheemse stammen van het Amazone-woud.
• Zorg dat je tegen 17.00 in Parque Santander bent om de duizenden parkieten te bewonderen die daar hun slaapplek opzoeken. Een overweldigend gezicht en geluid! Je kan dit gade slaan in het park zelf, of je zoekt een plekje aan de kerk, ietsje meer beschermd tegen vogelpoep 🙂
• Regel jezelf een taxi en toer rond in Tabatinga. Dit is de zusterstad van Leticia en ligt net over de grens in Brazilië. Shop wat rond in de shopping centra, blijf even hangen bij de mirador voor een adembenemend zicht op de Amazone en drink een caipirinha!
• Het is ook mogelijk om met de boot naar Peru te gaan. Dit hebben wij niet gedaan.

Verblijf in een inheemse gemeenschap, de Tikuna

Naar de Amazone ga je niet alleen voor de natuur, maar zeker ook om kennis te maken met de inheemse gemeenschappen die er nog leven. Sommige van deze gemeenschappen staan open voor het toerisme, of er is een lodge gevestigd, die samen werkt met de gemeenschap. Casa Gregorio is daar een voorbeeld van: deze lodge staat in het dorpje San Martin de Amacayacu. In dit dorp maak je kennis met de Tikuna.

Deze inheemse stam woont verspreid over zowel Brazilië, Peru als Colombia. Zij leven voornamelijk van de landbouw, de jacht, de visvangst en tegenwoordig zijn er ook een aantal mensen actief in het toerisme. Daarnaast vullen ze hun inkomsten nog aan met de verkoop van handwerk, houtsnijwerk en keramiek.

In San Martin de Amacayacu leven ongeveer 600 inwoners die allemaal behoren tot dezelfde inheemse stam Tikuna. Het dorp is nog jong, zo’n 50 jaar oud. Daarvoor woonde men met zijn naaste familie in één huis, zeer verspreid in het woud. De regering heeft dan gestimuleerd dat men meer in dorpen zou gaan wonen. Deze mensen leven nog zeer traditioneel en gebruiken de rivier om zichzelf, hun kleding en de vaat te wassen.

Met een gids maak je een wandeling door het dorp en langs hun landbouw-plotjes en leer je alles over de Tikuna en hoe ze leven.

Puerto Narino en Lago Tarapoto

Puerto Narino ligt op dik 2 uur varen per express boot vanuit Leticia. Dit dorpje/stadje is na Leticia het grootste stadje van het Colombiaanse regenwoud. In dit dorpje van ongeveer 9000 inwoners rijden geen auto’s of motors. Dat is natuurlijk lekker relaxt, maar hier rondwandelen is ook nog leuk om een aantal andere zaken:

• Je wordt vrolijk van al die houten huizen met hun kleurrijke muurschilderingen.
• In Puerto Narino is een mooie uitkijktoren, van waaruit je ver over de Amazone en de groene zee van bomen kan zien. Je voelt je erg klein hier!
• Bekijk het Natutama Museum, waar je meer leert over de onderwaterwereld van de Amazone en haar (soms griezelige) inwoners.
• Dolfijnen spotten! Jawel, je hoort het goed: in de Amazone kan je dolfijnen spotten. Er zijn twee soorten: de grijze en de veel zeldzamere roze dolfijn. In het haventje van Puerto Narino kan je deze dieren soms spotten.
• Lago Tarapoto: je vaart vanuit Puerto Narino zo Lago Tarapoto in, een immens meer met een wetland eromheen. Je kan hier vele vogels spotten. Wij hadden ook het geluk een troep apen te spotten. In het meer kan je zwemmen en vissen voor een relaxt middagje!

Night walk!

Hier keken we erg naar uit! Ook waren we heel nieuwsgierig hoe het zou zijn: in het pikkedonker door het Amazone-woud lopen. Best spannend dus! Er leven een heleboel dieren ’s nachts en je hoeft eigenlijk helemaal niet van het pad af te gaan om veel dieren te spotten. Wij zagen vijf tarantula’s, waarvan twee met jongen, tal van andere spinnen (groot en klein), kikkers in alle maten en kleuren, allerlei insecten en als klap op de vuurpijl: een slang! Dit is absoluut een aanrader om te doen. Je wandelt zo’n 2 uren en het blijft spannend, van begin tot einde.

Bezoek een andere inheemse gemeenschap Mocagua

Een andere inheemse gemeenschap, op zo’n 45 minuutjes varen van San Martin de Amacayacu, is Mocagua. Hier wonen leden van wel vijf verschillende stammen, waaronder de Tikuna. Mocagua is een mooi dorpje, ook weer met leuke muurschilderingen. Je komt door dit dorpje als je naar de apenopvang Maikuchiga gaat. Deze wordt mede gerund door de plaatselijke inwoners van het dorp, zij gidsen je vanuit het dorp door de jungle naar de opvang en ook in de opvang zelf werken vele inwoners van Mocagua.

Highlight: apen opvangcentrum Maikuchiga

Maikuchiga betekent ‘het verhaal van de apen’ in het Tikuna en dat is inderdaad waar dit project om draait. In de Amazone wordt nog steeds gejaagd op apen en daardoor zijn vele soorten helaas zeer zeldzaam geworden of zelfs met uitsterven bedreigd. Die jacht gebeurd om allerlei redenen: er zijn apen waarvan het het vlees opeet, en er zijn apen die helaas gevangen worden om als huisdier gehouden te worden in Colombia en daarbuiten. Ook zijn er nog praktijken waarbij apen gevangen worden en kunstjes aangeleerd als toeristische attractie.

Maikuchiga is daarom een prachtig initiatief: hier worden apen opgevangen die zijn gered als huisdier of als toeristische attractie. Ook verzorgt men apen die bijvoorbeeld bij de jacht of door een ontmoeting met een roofdier gewond zijn geraakt. Deze plek is middenin het regenwoud opgericht en de apen zijn dan ook vrij om te gaan en te staan waar ze willen.

Het uiteindelijke doel is om de apen opnieuw te laten wennen aan een leven in het wild en hen dus terug uit te zetten. Bij sommige apen lukt dat helaas niet door trauma’s of verwondingen, zij blijven gewoon in de apenopvang, maar kunnen ook daar vrij bewegen.

Heel erg mooi vonden wij de betrokkenheid van de inwoners van Mocagua bij dit project. Vroeger waren dit jagers, maar ondertussen zijn ze zo begaan met het welzijn van de apen, dat het aandoenlijk is om te zien. Een bezoek aan deze opvang is leuk voor volwassenen, maar is een hit met kinderen van elke leeftijd!

Doe de jungle walk door primair regenwoud

Dit is een activiteit die ook echt een must is als je in de Amazone bent! Het zou zonder zijn om niet wat dieper de Amazone in te trekken, de jungle in. Wij namen opnieuw plaats in de boot en voeren met onze gids stroomopwaarts de Amacayacu-rivier op, naar de oeroude jungle. Dit is echt een superinteressante ervaring: normaal gezien loop je geen tapir of jaguar tegen het lijf (al weet je dat nooit), maar soms vind je gids sporen ervan. Wel kan hij veel vertellen over de insecten die overdag actief zijn, over de vele vogels en vlinders, en ook hier hadden we weer het geluk om een troep apen te spotten.

Wat wij ook geweldig vonden, was de kennis die de Tikuna hebben over de verschillende bomen, planten en lianen in het regenwoud en voor welke doeleinden ze kunnen worden gebruikt. Waar wij twee keer dezelfde liaan zien, kent de gids het onderscheid. De ene liaan blijkt supergiftig, de andere is hol en bevat drinkbaar water. Door het ontbreken van een dokter of gezondheidszorg dichtbij, maken deze mensen medicijnen met de bomen en de planten die ze ter beschikking hebben en deze kennis wordt nog steeds doorgegeven. Wij werden er even stil van: in een wereld waar wij gewend zijn om een pilletje ter beschikking te hebben voor elk kwaaltje, laten deze mensen zien dat het anders kan.

Visjes vangen en opeten

De onderwaterwereld van de Amazone is een wonder: ik vertelde al over de grijze en roze dolfijnen, maar natuurlijk wemelt de rivier ook van de vissen, waarvan de piranha’s toch wel de bekendste zijn. Ik zweer dat ik deze beestjes heb voelen ‘kriebelen’ aan mijn benen en rug tijdens het zwemmen in het Tarapoto-meer. Toen zoonlief nadien een piranha ving op de plek waar ik gezwommen had, was ik er zeker van 😉 Deze vissen zijn enkel gevaarlijk als je met grote, open bloedende wonden de rivier in gaat. Tijdens je bezoek aan de Amazone, ga je minimaal één keertje vissen! Wij deden dit twee keer, één keertje in Lago Tarapoto en één keertje op de rivier zelf. We vingen piranha’s en een katvis. De piranha’s waren nog te klein en werden terug uitgezet, de katvis werd ’s avonds geserveerd 🙂

Wat neem je mee?

Je moet toch wel één en ander voorbereiden en extra meenemen als je afreist naar de Amazone. Hieronder hebben we opgesomd wat je allemaal best voorziet. Heel belangrijk is dat je voor vertrek een vaccinatie tegen Gele Koorts haalt. Wij werden niet naar ons bewijs gevraagd, maar zowel Nederland als België beschouwen de Amazone als een risicogebied.

Welke kleren/benodigdheden neem je mee?

Je zal waarschijnlijk voor Colombia al een heel aantal ‘normale’ spullen ingepakt hebben, maar voor de Amazone moet je deze spullen zeker apart voorzien in je koffer:

• Een zonnepet of zonnehoed die ook je nek bedekt
• Je zonnebril natuurlijk
• Zonnebrandcrème factor 50, ook smeren als je door je kleren goed beschermd bent (door de weerkaatsing van het water kan je namelijk toch verbanden)
• Een lange (afrits)broek die snel droogt;
• Shirts met lange mouwen, liefst sneldrogend, tegen zon en insecten
• Lange sokken voor in je laarzen
• Je zwemkleding en sandalen
• Een goede zaklamp of goede hoofdlamp met extra batterijen
• Anti-muggen crème of spray, liefst meer dan 1 flacon: je smeert erop los, en de gidsen spuiten dit zelfs op en onder hun kledij
• Een hervulbare waterfles of drinkbus

Welke medicatie neem je mee?

Je dient je gewone dagelijkse medicatie mee te nemen. Je kan niet even snel naar de apotheek in de Amazone. Daarnaast neem je ook mee:

• ORS
• Een middel tegen allergie
• Een zalf die je kan aanbrengen als je toch gestoken wordt door een mug (anti-jeuk)
• Een middel tegen diarree
• Een antibioticum dat tegen de meest uiteenlopende zaken helpt (vraag dit aan je arts)
• Pleisters
• Blarenpleisters
• Paracetamol
• Malariapillen! Als je vrij kort verblijft, voorzie een noodpakket. Als je bijna een week of langer in de Amazone verblijft, is het risico veel groter, en moet je ook effectief malariapillen innemen. Je start hiermee één dag voor je afreis naar de Amazone en blijft deze pillen doornemen tot een week na je vertrek uit de Amazone.

Waarin voorziet Casa Gregorio?

Er zijn nog een aantal zaken waar je niet zonder kan in de Amazone, maar waarin Casa Gregorio voorziet:

• Hoge laarzen om je een weg te banen door het woud en de modderige oeverbanken
• Een klamboe dat fijn aansluit rondom je bed
• Regenkledij
• Drinkwater om je waterfles mee te vullen

Vraag dit ook zeker na bij de lodge die jij boekt!

Goed om weten

Doorheen dit blog is er al verschillende keren naar verwezen, maar het is goed om volgende zaken nog even op een rijtje te zetten:

• In de Amazone is er niet of nauwelijks internet. Regel daarom alles vooraf, best van thuis uit! Zorg dat de thuisblijvers weten dat je er even niet bent, zodat ze niet ongerust worden.
• Je telefoon doet het ook niet meer na Leticia.
• Voor de mensen die locatie-onafhankelijk kunnen werken, is de Amazone geen handige verblijfsplek. Maar dat is geen reden om deze plek niet toe te voegen aan je rondreis!
• Zorg dat je alles in cash geld bij hebt. In de Amazone zijn geen pinautomaten en je dient je verblijf te voldoen in cash geld. In Leticia zijn de pinautomaten schaars en dikwijls leeg; zorg dus dat je voordien al voldoende bij hebt en berg dit op op een veilige plek!
• Samenhangend met het kopje ‘Wat neem je mee?’ = in de Amazone kan je niks kopen, zelfs geen cola-zero. Ook in Leticia is zeker niet alles te koop. Zorg er echt voor dat je koffer gemaakt is voor je in Leticia landt.

Tips Amazone

Hopelijk ben jij na het lezen van dit uitgebreid artikel even enthousiast als wij geworden over de Amazone! Zoals je merkt, met een goede voorbereiding, is dit een once-in-a-lifetime-ervaring die ook jij kan meemaken! Dit hoeft geen onbereikbare droom te zijn.

Meer weten over Colombia? Kijk dan snel hier.

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel, of wil jij graag nog een aantal tips geven? Laat hieronder even een berichtje!