Wat is Freediven?

Freediven, of freediving, is een sport waarbij je op één ademhaling de diepte in duikt. Tijdens freedive training duik je via een touw waaraan een gewicht hangt naar beneden. Dat kan op verschillende manieren. De drie meest voorkomende: je duikt met een zogenoemde “duck dive” het water in en zwemt naast de lijn naar beneden (constant weight), je trekt jezelf met je handen aan het touw naar beneden (free immersion), of je zwemt met blote voeten (dynamic, no fins). Wanneer je in deze sport getraind bent, kun je uiteraard gaan fundiven en dat betekent dat je in de diepte scheepswrakken en het koraalrif kunt verkennen, zonder dat je een tank nodig hebt.

Omdat freediven over het algemeen nog niet heel bekend is, en vaak vragen oproept en soms tot aannames leidt, heb ik een aantal blog posts geschreven met zo’n beetje alles wat wij weten over freediven en onze ervaring ermee!

Tip: Lees ook 7 redenen om te (leren) freediven en Deep Week Panglao – een week lang freediven

freediven duiken filipijnen
Foto door @Kim.Dahlgren

Waar kun je leren freediven?

Je kunt op verschillende plekken ter wereld via verschillende cursusaanbieders leren freediven. Waar bij scubaduiken PADI de grootste aanbieder is van cursussen, bestaan bij freediven verschillende lesmethoden, die vaak redelijk goed op elkaar aansluiten. Ik deed bijvoorbeeld mijn beginnerscursus bij APNEA Total, een Duitse aanbieder, die wat lossere vereisten stelt voor certificering, en stroomde tijdens Deep Week in Wave 2 van de Molchanov* lesmethode. Bekende freedive spots wereldwijd zijn Dahab in Egypte, Amed op Bali, Panglao en Coron op de Filipijnen en in de Cenotes bij Tulum in Mexico. Ik deed mijn beginnerscursus op Nusa Penida, Indonesië, waarna we deelnamen aan Deep Week in Panglao.

*Freedive Funfact: de Rus Alexey Molchanov heeft het wereldrecord in freediving, hij dook in 2018 op de Bahama’s tot 130 meter, met een monofin.

duiken panglao
Monofin training tijdens Deep Week, foto door @Kim.Dahlgren

Hoe lang hou je dan je adem in en kan dat allemaal wel?

Het menselijk lichaam heeft een waarschuwingsfunctie wanneer je geen zuurstof inademt. Wanneer je onder water bent en je adem inhoudt, geeft je lichaam een signaal af dat je adem moet halen, zodat je niet zonder zuurstof komt te zitten. Ofwel de “drang om adem te halen”. Je voelt dan bijvoorbeeld een ongemakkelijk gevoel in je borst en/of samentrekkingen van je milt (dat voelt vergelijkbaar als bij de hik). Gelukkig maar, dat het lichaam dit signaal veel eerder afgeeft dan het daadwerkelijk nodig is om zuurstof tot je te nemen. Wanneer dit signaal pas later zou komen, op het moment dat je echt zuurstof nodig hebt, zou dat gevaarlijk zijn, en een behoorlijk waardeloze waarschuwingsfunctie.

Een gemiddeld persoon zou zonder training gemakkelijk in staat moeten zijn om drie minuten zijn adem in te houden zonder dat dat enige negatieve consequenties heeft. Hoewel het dus tijdens het inhouden van je adem in eerste instantie heel vervelend kan voelen, zodra je stopt en weer ademhaalt, is er niets aan de hand met je lichaam, er is geen enkele sprake van zuurstofterkort. Het wereldrecord in “static”, de freedive discipline waarbij de deelnemers stil in het water liggen en hun adem inhouden, is 11.54 minuut. Het kan dus allemaal zeker! Waarom voelt het dan in eerste instantie niet altijd even gemakkelijk?

Hoe blijf je ontspannen?

Aangespannen spieren, stressvolle gedachten en algehele paniek voegen uiteraard weinig toe aan het comfort en succes tijdens het duiken. Tijdens freediving staat ontspanning daarom centraal. Je past regelmatig een bodyscan toe onderwater, en ontspant daarbij continu, voor zover mogelijk, al je spieren. Wanneer je dit lukt, worden je duiken een zeer ontspannen, meditatieve ervaringFreediving heeft sterke banden met yoga en meditatie. Een focus op het nu en de sensaties die er op dat moment zijn, mindfulness, kan leiden tot acceptatie. Het ervaren ongemak wordt minder of verdwijnt, wanneer je accepteert dat het er is. Je laat je bijvoorbeeld minder “meeslepen” door negatieve gedachten, wanneer je ze observeert en laat gaan. Ze mogen er zijn, maar je hecht er geen emotionele waarde aan, en dat voorkomt dat de gedachte je een slecht gevoel geeft. Wanneer je tijdens freediven focust op het nu, in plaats van dat je denkt aan het wateroppervlakte of de diepte waar je naar op weg bent, kun je veel meer ontspannen je duik voltooien. Voorafgaand aan je duik neem je altijd een paar minuten om te ontspannen. Ook wel een “relaxation fase” of “breathe-up”. Hoe meer ontspannen jij aan je duik begint, hoe langer je die ontspanning tijdens je duik kunt volhouden terwijl je steeds dieper zwemt.

bohol duiken
Breathe-up tijdens Deep Week foto door @Kim.Dahlgren

Hoewel het idee om zo lang mogelijk onder water door te brengen voor mensen soms vreemd aanvoelt, past het menselijk lichaam zich heel goed aan water aan. Leren freediven is een goede manier om een positieve relatie met water op te bouwen, en je eventuele angst te laten varen. We bestaan immers zelf voor 65% uit water, groeien de eerste negen maanden van ons leven in water in de baarmoeder, en onze vingers rimpelen in water om een sterkere grip te krijgen. We hebben zelfs, net als walvissen, een duikreflex*.

*Freedive funfact: Net als alle zoogdieren, en waterzoogdieren, hebben mensen een duikreflex. Dat betekent dat zodra jij je gezicht in het water dompelt en je adem inhoudt, je hartslag omlaag gaat. Het bloed wordt langzamer rondgepompt, en er wordt duurzamer gebruikt gemaakt van de zuurstof in je lichaam. De samentrekkingen van je milt die je na een tijdje je adem inhouden gaat voelen (het verschilt per persoon wanneer dat begint), hebben als doel om meer zuurstofrijke bloedcellen in de bloedbaan te brengen. De milt wordt als het ware als een spons uitgeknepen om je lichaam van meer zuurstof te voorzien. Hoewel dit misschien in eerste instantie ongemakkelijk kan voelen, is het juist iets positiefs, en bedoeld om je lichaam van zuurstof te blijven voorzien terwijl je even niet ademhaalt! De bevolkingsgroep Bajau, die zich al meer dan 1000 jaar per bootjes over de Aziatische zee verplaatst, spenderen 60% van hun werktijd onderwater en doen aan speervissen om hun eten bij elkaar te jagen. Hun lichaam is zo geëvalueerd dat zij twee keer zo’n grote milt hebben als een gemiddeld persoon, en duiken daarmee regelmatig tot 70 meter diepte. Kijk de prachtige verhalende documentaire Jago op Netflix als je nieuwsgierig bent naar de levensstijl van de Bajau.

filipijnen freediving
Deep Week Panglao, foto door @jakeallejandre

Hoe pas je het lichaam aan aan de druk in de diepte?

Net als bij scubaduiken is het bij freediven van belang om je oren te klaren. Wanneer er teveel druk op je trommelvliezen komt te staan, kunnen deze vacuüm trekken, en uiteindelijk barsten. Je duwt daarom steeds een beetje lucht vanuit je lichaam je oren in. Omdat je tijdens scubaduiken altijd blijft ademhalen, is er meestal genoeg lucht in je lichaam beschikbaar om dit te doen. Hierom is tijdens scuba vaak het klaren van de oren geen opgave (voor mensen met gevoelige oren helaas soms wel). Omdat je zonder nieuwe lucht te kunnen inademen naar beneden duikt, en lucht krimt wanneer je dieper gaat (en hierdoor krimpen ook je longen), hou je minder lucht over om je oren mee te kunnen klaren. Technieken om je oren te klaren vanaf een bepaalde diepte (meestal vanaf 25 meter diepte), zijn een belangrijk onderdeel van freedive training.

panglao duiken
Foto op Deep Week door @jakeallejandre

Freediven is niet gevaarlijk, eng of vervelend. Het is een rustgevende verkenningstocht van zowel de oceaan als je eigen lichaam en gedachten! Een beroemde quote van professioneel freediver Umberto Pelizzari is dan ook:

the scuba diver dives to look around. The freediver dives to look inside”.

Het is zeker aan te raden als je op reis bent een freedivecursus te proberen! Wil je (na deze blog) nog meer redenen waarom? Lees dan mijn blogpost 7 redenen om te (leren) freediven.

Have fun en reis je vrij ,
Femke

Foutje gezien, of heb jij actuelere informatie? Mail mij, ik ben je dankbaar. Dit artikel bevat affiliate links. Je leest er meer over in de disclaimer.

femke

Femke Meeuwes

Het is mens eigen om te reizen op basis van tips van anderen. Natuurlijk is het een fantastisch onderdeel van reizen als je zelf spontaan op een bijzondere plek terecht komt. Toch hoeven we niet elke keer opnieuw het wiel uit te vinden als we op reis zijn. Tips of aanraders van iemand zoals jij, die jouw bestemming al kent, kan de ervaring zelfs nog waardevoller maken. Nu ik een jaar op wereldreis ben met mijn vriend Yilmaz deel ik dan ook graag onze tips en ervaringen met jullie.

Meer over Femke Meeuwes

Ervaringen & Vragen

Stel je vragen, of deel jouw tips en ervaring hier!
  • Leuk om je enthousiasme te lezen!
    Groetjes uit freedivend Nederland!

    Danny

    Danny Martherus

    Beantwoorden

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *