Hoe fotografeer je het noorderlicht: tips en tricks
Het noorderlicht is een magisch natuurverschijnsel, en het fotograferen ervan vereist een goede voorbereiding. Hier zijn enkele tips over waar je op moet letten, welke instellingen je nodig hebt voor je camera en telefoon, en wat je mee moet nemen.
Voorbereiding: waar en wanneer
Het noorderlicht blijft een magisch natuurverschijnsel maar het is niet vanzelfsprekend dat je het ook daadwerkelijk gaat zien als je naar een bepaalde bestemming gaat. Vooraf kun je je al verdiepen in de locatie, tijdstip en de voorspellingen.
Locatie
Het noorderlicht is de laatste tijd steeds vaker in Nederland te zien, dus je hoeft niet perse het land uit om het te kunnen zien. Wil je een grotere kans hebben op het zien van het noorderlicht, kies dan een plek met weinig lichtvervuiling, zoals Lapland, IJsland, Noorwegen, of Canada. Probeer steden te vermijden of zorg dat je een (huur)auto hebt zodat je je snel kunt verplaatsen. Zelf heb ik ontzettend veel geluk gehad en heb ik het noorderlicht in IJsland, Spitsbergen en Lapland mogen zien.
Tijdstip
Het noorderlicht is vaak zichtbaar tussen de maanden september en maart. In december en januari zijn de dagen kort waardoor het noorderlicht niet alleen perse in de avond of nacht zichtbaar is. In Spitsbergen heb ik dit bijzondere spektakel tijdens een huskytocht om 4 uur in de middag kunnen zien. Maar meestal is het in de avond en nacht. De Finnen zeggen dat vanaf 21.00u de kansen het grootst zijn. Daarnaast moet de lucht helder zijn. Kun je de maan en de sterren zien? Dan is er ook een kans op het zien van het noorderlicht.
Aurora Forecast
Gebruik apps zoals My Aurora Forecast of Aurora Alerts om de kans op noorderlicht te checken. In de apps kun je instellen om een melding te sturen zodra er een kans is om het noorderlicht te zien. Je kunt ook via websites webcams in de gaten houden of bij de receptie vragen voor een wake-up call zodra het noorderlicht zichtbaar is. Let op: dit is niet standaard. En het is natuurlijk leuker om zelf het noorderlicht te hunten.
Hoe lees je de Aurora app?
Zelf gebruik ik de My Aurora Forecast app en die heeft er bij mij nog niet vaak naast gezeten. Behalve als het te bewolkt was natuurlijk. De sterkte van het noorderlicht hangt af van de dichtheid en snelheid van de zonnewind. Hoe hoger de snelheid en hoe meer deeltjes, hoe sterker het noorderlicht. In de app kun je verschillende aspecten aflezen. De KP-waarde is van belang, de bewolking, de BZ en de BT.
Bewolking: Het noorderlicht zit verstopt achter de wolken op het moment dat het bewolkt is. Een heldere lucht is daarom de eerste vereiste om het noorderlicht te kunnen zien. De app geeft bij de Aurora-kaart en bij de kijkkans aan of er bewolking is. Dit kun je natuurlijk ook zelf heel goed zien door naar buiten te kijken.
KP-waarde: Deze waarde geeft aan waar op de wereld het noorderlicht te zien is. Als de zonnedeeltjes de aarde raken, dan heeft dit invloed op de richting van het magnetisch veld van de aarde. Die invloed is niet overal ter wereld gelijk, waardoor de kans per dag verschilt. De KP-waardes liggen tussen de 1 en 9, en vanaf 4 is de kans groot. De kleur rood is dus in het geval van de noorderlichtapp een gunstige. Maar ook bij een KP 2 kun je het noorderlicht al zien. Waarschijnlijk niet met het blote oog, maar wel met de camera.
BZ-waarde: Deze waarde geeft de richting van de zonnewind aan. Als deze sterk zuidelijk is, dan kondigt dit vaak wijdverspreid noorderlicht aan. Hoe zuidelijker de BZ-waarde, hoe meer kans je hebt om het poollicht in onze streken te zien. Dit is een belangrijke waarde om naar te kijken, deze moet sterk negatief zijn wil je het noorderlicht kunnen zien.
BT-waarde: Deze waarde geeft aan hoe sterk de zonnewind is. Het geeft de sterkte van het interplanetair magnetisch veld. Hoe sterker deze waarde is, hoe hoger de kans op het poollicht is in gebieden verder van de Noord- en Zuidpool. De waarde moet dus sterk positief zijn.
Camera-instellingen
Voor de beste resultaten heb je een spiegelreflexcamera of systeemcamera nodig. Stel de camera van tevoren al in zodat je tijdens het zien van het noorderlicht niet meer hoeft te stressen. Het kan zijn dat je dan nog kleine aanpassingen moet doen zoals het aanpassen van de ISO-waarde of de sluitertijd. Zelf heb ik de Canon EOS M50 mark ii camera met een 15-45mm lens. Deze camera is compact en ideaal om mee te nemen als je vaak reist. De volgende instellingen kunnen jou op weg helpen voor een mooie foto:
1. Handmatige modus: Fotografeer in manual mode (M) om volledige controle te hebben.
2. Sluitertijd: Begin met 10-20 seconden. Experimenteer met langere sluitertijden, maar zorg dat de sterren scherp blijven. Wil je de beweging van Aurora vastleggen, neem dan een kortere sluitertijd.
3. Diafragma: Stel je diafragma zo groot mogelijk in bijvoorbeeld f/2.8 of lager.
4. ISO-waarde: Begin met ISO 1600 en verhoog indien nodig naar ISO 3200 of 6400. Is de maan sterk aanwezig dan heb je al veel licht door de maan. Hierdoor kun je de ISO lager zetten. Hoe lager de ISO hoe minder ruis de foto heeft.
5. Focus: Zet je lens op handmatige focus en stel scherp op oneindig. Een trucje: Zoom in op een heldere ster om de scherpte aan te passen. Of zet de instelling vast in het daglicht door scherp te stellen op een punt in de verte.
6. Witbalans: Zet de witbalans op daglicht.
7. Bestandsformaat: Fotografeer altijd in RAW voor maximale nabewerkingsmogelijkheden.
8. Zelfontspanner: Zodra je de knop indrukt om een foto te maken kan er door de trilling onscherpte op de foto ontstaan. Schakel de zelfontspanner in van 2 sec. of langer, als je bijvoorbeeld een foto van jezelf wilt maken met het noorderlicht. Je kunt ook gebruik maken van een draadontspanner.
Fotograferen met je telefoon
Heb je geen camera? Dan kun je het noorderlicht ook met je telefoon vastleggen. Tegenwoordig wordt het je al makkelijk gemaakt omdat veel telefoons een nachtstand hebben. Toch kunnen onderstaande tips helpen om je foto nog mooier te maken.
Pro-modus: Kies net als bij een camera de handmatige instellingen, zoals een sluitertijd van 10 seconden, ISO 1600 en focus op oneindig.
Zoom functie: Gebruik deze niet tijdens het fotograferen van het noorderlicht. De kwaliteit van de foto’s gaat erg achteruit. Fotografeer altijd full frame en achteraf kun je de foto nog altijd bijsnijden.
Bestandsformaat: Fotografeer net als bij een camera altijd in RAW voor maximale nabewerkingsmogelijkheden.
Apps: Apps zoals Northern Lights Photo Taker of Expert Raw verbeteren de prestaties van je telefoon bij weinig licht.
Ik heb zelf de Samsung Galaxy S24 Ultra en ik gebruik of de nachtmodus of de app Expert Raw.
Overige tips voor mooie foto
Voorgrond
Zoek een interessante voorgrond zoals een bevroren meer, bomen, een hut, jezelf of iemand anders om je foto meer diepte te geven. Neem dus niet alleen een foto gericht naar boven, maar ga ook op zoek naar een mooie compositie om je foto nog interessanter te maken. Als je weet waar je gaat fotograferen ga dan eens bij daglicht kijken wat een goeie compositie zou kunnen zijn.
Geduld
Heb je de Aurora app in de gaten gehouden en zijn de voorspellingen goed? Waar wacht je dan nog op! Het noorderlicht kan op elk moment verschijnen. Blijf alert en heb geduld.
Nabewerking
Heb je mooie foto’s kunnen maken maar wil je de kleuren en details in de foto nog iets meer versterken? Gebruik dan software zoals bijvoorbeeld Adobe Lightroom om RAW-foto’s te versterken. Zelf gebruik ik de betaalde telefoonversie van Adobe Lightroom om mijn foto’s te bewerken.
Wat neem je mee?
Een goede voorbereiding is van belang. Het noorderlicht kan een hele tijd zichtbaar zijn, maar kan ook na een paar seconden of minuten weer weg zijn. Dus zorg dat je op het moment zelf niets meer hoeft te doen en alleen nog op de knop van de camera hoeft te drukken.
Warme kleding
Draag laagjes. Hoe kouder het is, hoe meer laagjes. Bij de Decathlon krijg je warmtepads die je op je sokken en tussen je handschoenen kunt plakken. Het kan zijn dat je lang stil staat dus deze warmtepads zijn ideaal. Zorg dat je 2 paar handschoenen aandoet. Met het eerste paar zorg je dat je de camera kunt bedienen. Zo hoef je bij extreme kou niet met blote handen te fotograferen.
Statief
Gebruik altijd een statief als je het noorderlicht gaat fotograferen. Zowel bij een camera als bij een telefoon. Stabiele beelden zijn essentieel voor een mooie foto. Voor de camera gebruik ik een carbon statief van Rollei. Dit statief is compact en erg licht dus superhandig om mee te nemen als je gaat reizen. Voor de telefoon gebruik ik een tripod. Er zijn ook statieven die je voor de camera en telefoon kunt gebruiken.
Extra batterijen
Net als een statief zijn extra batterijen ook essentieel. Kou vermindert namelijk de batterijduur. Neem voldoende opgeladen batterijen mee en houd ze warm in je jaszak. Voor de telefoon kun je een powerbank meenemen. Tegenwoordig kunnen de nieuwere modellen al veel beter tegen de kou. Vergeet bij terugkomst niet om weer alles op te laden voor een volgende keer.
Lensdoek
Extreme kou kan ervoor zorgen dat er vocht of ijs op je lens komt, dus houdt altijd een microvezeldoekje bij de hand. Nog een andere tip: Laat bij terugkomst de camera nog even in je tas zitten zodat deze weer op temperatuur kan komen. Door plotselinge temperatuurwisselingen kan er condens op en in je camera komen.
Hoofdlamp
Een hoofdlamp met rood licht is handig om te gebruiken als je iets aan de instellingen van de camera moet wijzigen. Stel je camera van tevoren al in zodat je alleen nog kleine aanpassingen hoeft te doen indien nodig. Door het gebruik van de rode lichtstand ben je ook anderen niet tot last en hebben zij geen lichtvervuiling. Met het witte licht van de hoofdlamp kun je leuke effecten creëren op een foto. Wil je dat iemand goed zichtbaar is op de foto? Schijn dan kort met de hoofdlamp op die persoon tijdens het maken van de foto.
Thermosfles & snacks
Warm blijven is belangrijk! Neem in een thermofles thee, koffie of soep mee. Bij het noorderlicht moet je geduld hebben, waardoor het soms uren kan duren voordat je iets kunt zien. Neem dus zeker ook snacks mee.
Met deze tips ben je klaar om het noorderlicht vast te leggen en onvergetelijke foto’s te maken. Veel succes! Tot slot ben niet alleen maar bezig met het maken van foto’s maar leg je camera ook even weg en geniet van dit prachtige moment. Wie weet wanneer en of je het nog eens kunt zien.
Heb je nog vragen over het fotograferen van het noorderlicht? Stel ze gerust hieronder!
Meer over noorderlicht bestemmingen
- Wat te doen in Longyearbyen? Winterperiode
- Wat maakt Spitsbergen bijzonder? Mijn ervaring
- Soloreis naar Fins Lapland in de winter
- 7 redenen om Noord-IJsland te bezoeken
- Diamond Circle Noord IJsland: bezienswaardigheden langs de route
- Westfjorden IJsland tips: Hoogtepunten en doen
- Lake Myvatn in IJsland bezoeken: Bezienswaardigheden en verblijf tips